Heksenjacht

Iedere muziekliefhebber weet dat, afhankelijk van stemming, iedere dag een ander favoriet lied kent, dus een beste nummer bestaat sowieso niet. Nu is Witch Hunt wellicht niet het allerbeste Rush nummer in de rijke catalogus van de band (het verscheen als b-kantje op het singeltje van Tom Sawyer), maar actualiteit, sfeertekening en tekst beklijven nog altijd, en vormen de reden voor deze keuze.

Wereldtop
Ik herinner me nog goed hoe ik ooit een cassettebandje kreeg van een vriend en diens vriendin, met daarop het live album A show of hands van Rush, dat ik de daaropvolgende dagen meteen grijs draaide. Die vriend en vriendin zijn beiden met een ander getrouwd, maar mijn liefde voor Rush is altijd gebleven.Al vrij snel had ik alle albums verzameld en het viel me op hoezeer de band altijd met zijn tijd meegegaan was, maar bovenal verwonderden mij de complexe muziekstructuren die dit Canadese trio liet klinken als een zeskoppige rockgigant.

Niet vreemd want zowel zanger/bassist/toetsenist Geddy Lee, gitarist Alex Lifeson als drummer en tekstschrijver Neil Peart worden gezien als toppers binnen hun instrumentarium, met als absolute uitblinker tekstschrijver en drummer Peart die samen met Dave Lombardo en John Bonham tot de absolute wereldtop van de rockdrummers wordt gerekend. Hij wist zich gedurende zijn carrière tot driemaal toe te vernieuwen door de drumstijl van drummers uit andere muziekgenres te incorporeren in zijn eigen stijl. Daarnaast doet de band veel aan liefdadigheid. Ze doneerden al miljoenen aan goede doelen -en niet om reden van fiscaal voordeel zoals de belastingvrije postbusfirma U2.

Metafoorch
De titel van het nummer Witch Hunt wordt hier als metafoor gebruikt voor vreemdelingenhaat en vooroordelen ten opzichte van andersdenkenden meer in zijn algemeenheid. In de lange onheilspellende intro van het nummer is op de achtergrond een luidruchtig volksoproer te horen terwijl de muziek aanzwelt tot deze na een minuut wordt doorbroken door de voor dit nummer kenmerkende gitaarriff. De sfeertekening van de bezig zijnde charivari wordt doorgezet in het eerste couplet:

The night is black
Without a moon
The air is thick and still
The vigilantes gather on
The lonely torchlit hill

Gepolariseerd
Ofschoon de band nooit een clip bij het nummer opnam hebben Youtubers die dat wel deden hier treffend beelden van een KKK-bijeenkomst in gemonteerd, maar er zijn op youtube inmiddels ook meer actuele politieke beelden bij het nummer geplaatst. Je zou in de huidige gepolariseerde samenleving zelfs kunnen stellen dat het nummer evengoed over de vooroordelen en het zoeken naar schuldigen bij extreem-links als extreem-rechts gaat. Ik zal me hier evenwel houden bij de invulling die de band er zelf aan geeft door deze mensen een spiegel voor te houden:

Those who know what’s best for us
Must rise and save us from ourselves

Vooral het laatste couplet is een adagium waarin de menselijke angsten kort als in een haiku zijn samengevat:

Quick to judge
Quick to anger
Slow to understand
Ignorance and prejudice and fear,
walk hand in hand

Het nummer is afkomstig van het album Moving Pictures (1981), dat door bands als Pearl Jam of zanger Dave Grohl als zeer invloedrijk op hun muzikale ontwikkeling wordt beschouwd.

Ik zou nog lang kunnen verhalen over allerlei nummers of de bandleden Neil Peart (die niet met de bus mee tourde maar altijd op de motor de natuur in de omgeving verkende), Alex Lifeson (die een speech hield bij de opname van de band in de Hall of Fame waarbij hij minutenlang ‘bla, bla, bla’ reciteerde) of Geddy Lee (eigenlijk Gary Lee Weinrib, wiens beide ouders Auschwitz overlevenden zijn waar het nummer Red Sector A aan opgedragen is en een bijbelboek voor de bas-bespeler schreef), maar zal mij hier beperken.

Luister zelf naar de muziek op Moving Pictures. Tip: doe dat meerdere keren, want de meeste nummers laten zich niet in één keer door de luisteraar vangen, Rush is nu eenmaal geen hitjesfabriek met catchy refreintjes, maar varieert telkens op elke riff en elk refrein.

Door Johan Francke, juni 2022
Foto Rush: Wikimedia Commons