In de jaren tachtig van de vorige eeuw kocht ik de cd waarop Reinbert de Leeuw de drie Gymnopedies en drie Gnossiennes van Erik Satie speelt. Ik draaide hem vaak, maar in het begin was het wel wennen. De pianomuziek was zo totaal anders dan wat je in die tijd hoorde. Het waren vreemde klanken, gespeeld in een traag tempo, alsof de pianist telkens moest nadenken over de volgende noot. Maar na verloop van tijd ging ik de stukken herkennen en draaide ik hem steeds vaker. Vooral ’s avonds laat, op de bank met een glaasje wijn en (toen nog) een sigaret werd ik er rustig van na een drukke werkdag.
Troost
Ten tijde van mijn scheiding draaide ik hem nóg vaker, ’s avonds alleen op de bank. De tranen kwamen dan al gauw en de muziek diende mij tot troost. Een paar jaar later kocht ik bij het Muziekcentrum in Middelburg een muziekboek met Satie’s composities voor gitaar. Ik was verguld, want ik had een schat gevonden: nu kon ik die mooie muziek zelf gaan spelen! Het was een uitdaging om ze in te studeren en het heeft me heel wat zweetdruppels gekost om de Gymnopedies in de vingers te krijgen, maar het is gelukt. Misschien begin ik ook nog eens aan de Gnossiennes…
Honfleur
Niet alleen ik waardeerde de muziek van Satie, ook mijn puberzoon draaide destijds de cd om zich te concentreren alvorens zijn huiswerk te gaan maken. Toen ik een keer in Honfleur op vakantie was ben ik in het Museum van Satie geweest, het huis waar hij geboren is. Ik wist niets van de man zelf, want ik kende alleen zijn muziek en vond de expositie grappig en vervreemdend. Maar dat kwam waarschijnlijk omdat Erik Satie tamelijk excentriek was.
Nooit wegdoen
Daar kwam ik achter tijdens het schrijven van de roman: Ik schilder uit liefde, over de schilderes Suzanne Valadon. Bij mijn
research ontdekte ik dat Satie met deze vrouw een liefdesrelatie heeft gehad die een half jaar duurde. Nadat zij de relatie had verbroken heeft hij langdurig liefdesverdriet gehad en was er voor hem geen andere vrouw meer. Ook kwam ik meer te weten over de theorieën die Satie had met betrekking tot zijn composities. Het was een bijzondere man die mooie meditatieve pianocomposities heeft geschreven. Het is muziek die nooit gaat vervelen; ze zijn enig in hun soort. Het is de enige cd die ik al jaren steeds weer draai, ik zal hem nooit wegdoen. Helaas is Satie te vroeg gestorven en daarmee is zijn oeuvre beperkt gebleven.
Meer lezen
Als je meer wilt weten over hem en de schilderes Suzanne Valadon dan is het aan te bevelen om het boek: Ik schilder uit
liefde te lezen. Het is bij ZB Bibliotheek van Zeeland te leen maar ook te bestellen rechtstreeks bij Uitgeverij Boekscout.nl. of te bestellen via de boekwinkel. Of bij mij: h.vankesteren@zeelandnet.nl.
Website: https://hvankesteren.wixsite.com/boekenkunst
DOOR HENNY VAN KESTEREN
In de catalogus van ZB Bibliotheek van Zeeland vind je bladmuziek, boeken en cd’s van en over Erik Satie.
