Is er nu echt helemaal niemand die ooit een foto nam van het ‘La Bamba-fenomeen’ in Middelburg? In de jaren tachtig was het voor pubers in de Zeeuwse hoofdstad een prachtige manier om zoentjes te scoren. Het nummer werd tot vervelens toe gedraaid in de lokale jeugdsozen. Al googlend leer je dat dit ‘dansje’ waarschijnlijk is afgekeken van de ‘kuskesdans’ in Vlaanderen. Daar kende men het blijkbaar in de jaren zestig en zeventig al.
Duiding
Een beetje duiding uit het stukje ‘Vozen in de Middelburgse sozen’:
“Dat de sozen nog altijd een glimlach op onze gezichten toveren heeft alles te maken met gemijmer over de puberteit. Als je een jaar of 13, 14 bent hunker je naar (kalver-) liefde, zo simpel is het. Dan ben je maar wat blij met plekken waar je die liefde kunt verkennen. Rond 1983 waren de Middelburgse sozen zulke plekken. Op vrijdagavond kon je tot elf uur naar de Hofpleinsoos aan het Hofplein, op zaterdag kon je naar Second Home in de Stromenwijk of naar Disco Double D in Dauwendaele en op zondagmiddag kon je naar Trefpunt aan de Nassaulaan. Die vier disco’s hadden één ding gemeen: de La Bamba werd er gedraaid, vaak meerdere keren per avond of middag.
Met La Bamba scoorde Ritchie Valens al in 1958 een grote hit. Is het dan niet vreemd dat het bewuste nummer 25 jaar later nog steeds grote aantrekkingskracht uitoefende op de Middelburgse jeugd? Niet helemaal, ook al had het enthousiasme met de muziek zelf niet veel van doen. Het ging alleen om de extra lange versie van het liedje, die minstens een kwartier duurde. Die versie maakte het namelijk mogelijk dat er gezoend kon worden, soms zelfs getongzoend. Daar zijn pubers wel voor te porren, dat weten we allemaal.
Zodra het nummer werd opgezet ging de ene helft van de aanwezigen in een grote kring staan, schouder aan schouder, en ging de andere helft rondjes lopen binnen die kring. Het aardige was dat je als ‘loper’ een vrijbrief had om de mensen die de kring vormden te benaderen met kusjes. Als je iemand écht interessant vond probeerde je aan te sturen op een tongzoen. Dat lukte soms nog ook. Je kunt je die taferelen nu haast niet meer voorstellen. Een hormonenfestival, dat was het. De DJ’s waren vaak ook nog zo coulant om na de La Bamba drie ‘slownummers’ (voorheen bekend als ‘slijpen’) te draaien. Kon je lekker verder tongen, als het echt goed beviel.
Gedronken werd er dus niet of nauwelijks, maar wie denkt dat we daar om maalden heeft het mis. Al dat gezoen van toen leidde evengoed tot een roes, een onvergetelijke bovendien.”
Op de foto (collectie Ruud Davidse): Medewerkers van Trefcenter tijdens een discoavond van de supermarkt in Ontmoetingscentrum Dauwendaele, begin jaren 80, in dezelfde ruimte waar Double D altijd werd georganiseerd. Op de twee andere de entree van Trefpunt en dansen in soos Second Home, ook in de jaren 80.
Over de oorsprong van de La Bamba
Maar waar onstond de La Bamba precies? Daar ben ik nog niet uit. Begin het gevoel te krijgen dat het voortkomt uit oude rondedansjes bij bruiloften en andere feesten. Een kusjesdans als variant op de rondedans wordt ook genoemd in een stuk over de traditionele volkse feestcultuur rondom Gent, eind 19e, begin 20e eeuw. Die passage:
“Een speciale drank die door de vrouwen in Nevele bij dergelijke feestelijke aangelegenheden werd gedronken, was de ‘meetjeskonte’, een mengeling van punch en jenever.
Volgens Plaete werd er meestal niet gedanst ’s avonds omdat de meeste huizen gewoonweg te klein waren; als het feest in een herberg doorging, dan werd het wel gedaan.[295] De meeste andere geïnterviewden zeggen echter dat er wel degelijk gedanst werd. Iemand uit de buurt die enig talent bezat, speelde dan accordeon, mondharmonica, of soms ook wel saxofoon of klarinet.
Op sommige trouwfeesten was er zelfs een pianist. Na de Eerste Wereldoorlog werd er ook vaak op de klanken van een fonograaf (elektrische piano) gedanst. Bij bruiloften van rijke mensen kon de dorpsfanfare tegen betaling uitgenodigd worden. En als de bruidegom lid was van de fanfare, dan kwam ze gratis spelen. De genodigden dansten de wals, de polka, de mazurka, de scottish, de charleston, de foxtrot, de boerendans en allerlei rondedansen zoals kusjesdans of stoelendans.”
Ga je dan verder zoeken op rondedansen in meerdere talen, dan wordt het helemaal een feest. Zit je opeens in een Barokdans van eeuwen terug, waarbij ook gekust werd, de Gavotte. En Finse en Turkse varianten. Dan weet je opeens dat dit geen zoekvraagje is maar een onderzoek. Ik ga maar eens navraag doen bij mensen die wat meer van dans weten.
Ik zag die hele La Bamba helemaal nooit als een dans, ben je belazerd?
Door Edwin Mijnsbergen
Foto’s via Middelburg Dronk
